बीड: महाराष्ट्राच्या पुरातत्व विभागाला मोठे यश मिळाले आहे. राज्यातील बीड जिल्ह्यातील अंबाजोगाईजवळील सकलेश्वर मंदिर परिसरात सुरू असलेल्या उत्खननात दोन मंदिरांचे पुरावे सापडल्याची पुष्टी झाली आहे. पुरातत्व विभागाशी संबंधित एका अधिकाऱ्याने ही माहिती दिली. या प्रकरणाची माहिती देताना अधिकाऱ्याने सांगितले की, पूर्वी सापडलेल्या शिलालेखानुसार, देवगिरी किल्ल्यावरून राज्य करणाऱ्या यादव घराण्याने 1228 च्या सुमारास सकलेश्वर मंदिर बांधले होते. याला बाराखांबीचे मंदिर असेही म्हणतात.
संकुलात दोन मंदिरांचा पाया सापडला – अमोल गोटे
माहिती देताना राज्य पुरातत्व विभागाचे सहाय्यक संचालक अमोल गोटे म्हणाले की, सकलेश्वर मंदिराच्या संकुलात १५ मार्चपासून उत्खनन सुरू झाले होते. प्रत्येकी 100 चौरस फुटांचे 14 खंदक तयार करण्यात आले आहेत. आमच्या पुरातत्व संशोधनादरम्यान आम्हाला संकुलात दोन मंदिरांचा पाया सापडला आहे, त्यापैकी एक खोलेश्वर आहे. जे एका यादव सेनापतीच्या नावावर आहे. उत्खननादरम्यान आम्हाला काही प्राचीन विटाही सापडल्या. जे मंदिर शिखर असल्याचा पुरावा देते. तसेच, उत्खननात हात आणि पाय असे शिल्पाचे काही भाग समोर आले.
अंबाजोगाईतील प्राचीन वास्तूंचे सर्वेक्षण करणार
अमोल गोटे म्हणाले की, या प्रकल्पांतर्गत अंबाजोगाईतील प्राचीन वास्तूंचेही सर्वेक्षण करणार असून त्यामुळे परिसराला हेरिटेज गावाचा दर्जा मिळण्यास मोठी मदत होणार आहे. अंबाजोगाई शहराला पूर्वीच्या काळी अमरापूर, जयंतीपूर, जोगायंबे या नावानेही ओळखले जात असे. हैद्राबाद निजाम काळात हे मोमीनाबाद म्हणूनही ओळखले जात असे. त्यात हत्तीखाना, दासोपंत मंदिर, योगेश्वरी मंदिर यांसारखी इतरही स्मारके आहेत.
गतवर्षी पुरातत्व विभागाला येथे यश मिळाले होते.
उल्लेखनीय आहे की, गेल्या वर्षी ऑगस्ट महिन्यात पुरातत्व विभागाला महाराष्ट्रातील औरंगाबाद येथील शतकानुशतके मकई (मका) गेटजवळ टाक्यासारखी रचना सापडली होती. एका अधिकाऱ्याने सांगितले की, टाक्यासारखी रचना सापडल्यानंतर राज्य पुरातत्व विभागाला अशा वास्तू शोधण्यासाठी उत्खनन करण्याची प्रेरणा मिळाली. मकई गेट 17 व्या शतकात मुघल काळात बांधले गेले होते. खाम नदीच्या काठावर असलेला हा दरवाजा औरंगाबाद शहराभोवती बांधलेल्या तटबंदीचा भाग होता.
