चंदीगड: हरियाणाच्या निवडणुकीच्या निकालांनी काँग्रेसच्या आशा-आकांक्षांवर पाणी फेरले आहे. 60 जागा जिंकण्याचा दावा करणाऱ्या ओल्ड ग्रँड पार्टीची संख्या 40 पेक्षा कमी झाली आहे. या राजकीय जनादेशामुळे काँग्रेस पुन्हा पाच वर्षे सत्तेपासून दूर राहणार आहे. लोकसभेनंतर नवचैतन्य निर्माण झालेल्या काँग्रेससाठी हा मोठा धक्का मानला जात आहे. हरियाणातील निवडणूक निकालानंतर त्याचे विश्लेषण सुरू झाले आहे. या निवडणुकीत काँग्रेस का मागे पडली? हे 10 मुद्यांमधून जाणून घेऊया?
1. तिकीट वाटपात असताना गडबड झाली. कुमारी सैलजा आणि रणदीप सिंग सुरजेवाला गटाने थेट भूपिंदरसिंग हुड्डा गटाच्या विरोधात आघाडी उघडली. कुमारी सैलजा 15 दिवस प्रचारापासून दूर होत्या. त्यांच्या समर्थकांना चुकीचा संदेश गेला. दोन्ही गटातील लढाई शेवटपर्यंत सुरूच होती.
2. काँग्रेसने तिकीट वाटपात जाटांना खूप महत्त्व दिले. काँग्रेसने 28 जाटांना तिकीट दिले, हरियाणात जाट लोकसंख्या केवळ 22 टक्के आहे. हे समीकरण काँग्रेसच्या विरोधात गेले. काँग्रेसच्या या चुकीमुळे हरियाणाची निवडणूक जाट विरुद्ध बिगर जाट अशी झाली.
3. काँग्रेसने इंडिया आघाडीच्या पक्षांना प्राधान्य दिले नाही. अहिरवाल पट्ट्यात पक्षाला अतिआत्मविश्वास नडला. समाजवादी पार्टी येथे जागा मागत होती. हरियाणात इंडिया आघाडी होणार नसल्याचे हुड्डा यांनी स्पष्टपणे सांगितले. अहिरवाल पट्ट्यात सत्ताविरोधी जन्मात असतानाही भाजप आघाडी मिळवण्यात यशस्वी झाले आहे.
4. बंडखोरांचा बंदोबस्त करण्यात काँग्रेस अपयशी ठरली. बंडखोरांमुळे काँग्रेस जिंद आणि अंबाला कँटसारख्या जागांवर मागे पडली . या जागांवर भाजपने विजय मिळवला आहे.
5. भाजपच्या खर्ची-पर्ची आणि जातीवर आधारित आरक्षणाचा मुकाबला काँग्रेस करू शकली नाही. जात सर्वेक्षणाचा पुढे काँग्रेस जाऊ शकली नाही. पक्षाने दिलेल्या 7 गॅरंटीचाही उपयोग झाला नाही.
6. राहुल गांधींनी परदेशात आरक्षणासंदर्भात वक्तव्य केलं होतं. भाजप या मुद्द्यावर कायम राहिली. हे चुकीचे सिद्ध करण्यात काँग्रेस अपयशी ठरल्याने पक्षाची दलित मतेही विखुरलेली दिसून आली.
7. जाट व्होट बँकेच्या पलीकडे काँग्रेसने रणनीती आखली नाही. ब्राह्मण व्होट बँक जिंकण्यासाठी किंवा इतर ओबीसी जातींची व्होट बँक जिंकण्यासाठी पक्षाने कोणतीही विशिष्ट रणनीती तयार केली नाही.
8. संपूर्ण निवडणुकीत पक्ष प्रभारी आजारीच राहिले. त्यांच्या जागी पक्षाने क्रायसिस मॅनजेमेंटची जबाबदारी कोणत्याही मोठ्या नेत्याकडे सोपवली नाही. पक्षाने अशोक गेहलोत यांना निरिक्षक नक्कीच बनवले, पण गेहलोत क्रायसिस मॅनजेमेंट करताना दिसले नाहीत.
9. प्रादेशिक पक्ष INLD ने निवडणुकीपूर्वी युतीसाठी प्रयत्न केले होते, परंतु हुड्डा यांनी INLD च्या पाठीमागे मते नाहीत, असे सांगून ती नाकारली. INLD सध्या 2 जागांवर आघाडीवर असून त्यांना 4 टक्के मते मिळाली आहेत.
10. एकूणच या निवडणुकीत काँग्रेसला अतिआत्मविश्वास नडला आहे. या पक्षाने ना इंडिया आघाडीला सोबत घेण्याचा प्रयत्न केला ना स्वतःच्या नेत्यांना. त्याचा थेट परिणाम निकालावर दिसून आला आहे.
