सध्या बदलत्या जीवनशैलीमुळे नकळतपणे ताणतणाव हा येत असतो. त्यामुळे अनेक समस्यांना तोंड द्यावे लागते. यात हृदयासंबंधित आजार बळावू शकतात. असे असताना हल्ली हृदयविकाराचा झटका येण्याचे प्रमाण वाढल्याचे दिसत आहे. त्यामुळे यापासून दूर राहण्यासाठी काय करावं हे माहिती असणे गरजेचे असते. त्याचीच माहिती आम्ही तुम्हाला देत आहोत.
हृदयविकाराचा झटका म्हणजे काय?
हृदयविकाराचा झटका अर्थात हार्ट अटॅक ज्याला ‘मायोकार्डियल इन्फार्क्शन’ असेही म्हणतात. हा हृदयाच्या स्नायूंना रक्त पुरवठा करणाऱ्या धमन्यांमध्ये अडथळा निर्माण झाल्यामुळे होतो. या अडथळ्यामुळे हृदयाच्या स्नायूला आवश्यक ऑक्सिजन आणि पोषक तत्त्वे मिळत नाहीत. ज्यामुळे हृदयाचा काही भाग नुकसानीला तोंड देतो किंवा मरतो.
हृदयविकाराच्या झटक्याची कारणे काय?
– धमन्यांमध्ये प्लाकचा साठा : रक्तातील कोलेस्ट्रॉल आणि अन्य घटकामुळे धमन्यांमध्ये प्लाक तयार होतो.
– रक्तदाब वाढणे : उच्च रक्तदाबामुळे धमन्यांमध्ये ताण येतो.
– धूम्रपान : धूम्रपानामुळे हृदयावर अत्यधिक ताण येतो.
– अस्वास्थ्यकर आहार : जड वसायुक्त आणि मीठयुक्त आहारामुळे हृदयाच्या आरोग्यावर परिणाम होतो.
हृदयविकाराच्या झटक्याची लक्षणे काय?
हृदयविकाराच्या झटक्याची लक्षणे वेगवेगळ्या व्यक्तींमध्ये विविध असू शकतात. त्यामध्ये…
– छातीतील वेदना : छातीच्या मध्यभागात तीव्र वेदना किंवा दबाव जाणवणे.
– श्वास घेण्यास अडचण : श्वास कमी होणे किंवा श्वास घेण्यात अडचण.
– उलट्या आणि मळमळ : उलट्या किंवा मळमळ होणे.
– असामान्य थकवा : अचानक थकवा किंवा कमजोरी जाणवणे.
– कॉलरबोन किंवा पाठीत वेदना : काही वेळा वेदना पाठीला किंवा कॉलरबोनकडे पसरू शकतात.
हृदयविकाराच्या झटक्याची तपासणी आणि निदान
हृदयविकाराच्या झटक्याची तपासणी आणि निदानासाठी काही महत्त्वाच्या पद्धती :
– इलेक्ट्रोकार्डियोग्राफी (ECG): हृदयाची विद्युत क्रिया मोजण्याचे उपकरण.
– लक्ष्य परीक्षण : हृदयाच्या रेट आणि इतर लक्षणे तपासणे.
– रक्त तपासणी : हृदयातील जखमेचे मार्कर तपासण्यासाठी.
हृदयविकाराचा झटका रोखण्यासाठी उपाय कोणते?
– संतुलित आहार : फळे, भाज्या, पूर्ण धान्ये, आणि कमी वसायुक्त आहार.
– नियमित व्यायाम : प्रत्येक आठवड्यात किमान 150 मिनिटे मध्यम तीव्रतेचे व्यायाम.
– धूम्रपान टाळणे : धूम्रपान पूर्णपणे सोडणे.
– अधिक ताण कमी करणे : मानसिक आणि शारीरिक ताण कमी करण्याचे उपाय.
हृदयविकाराच्या झटक्यावर उपचार
– औषधे : रक्तदाब कमी करण्यासाठी आणि हृदयाच्या कार्यासाठी औषधांचा वापर.
– एंजियोग्राफी आणि स्टेंटिंग : धमन्यांमध्ये अडथळा कमी करण्यासाठी.
– सर्जरी : कधी कधी हृदयाच्या खूप गंभीर स्थितीत, बायपास सर्जरी आवश्यक असू शकते.
जीवनशैलीतील बदल
– संतुलित आहार आणि वजन नियंत्रण : हृदयाच्या आरोग्यासाठी संतुलित आहार घेतला पाहिजे आणि वजन नियंत्रणात ठेवले पाहिजे.
– नियमित व्यायाम : दररोजच्या दिनचर्येत व्यायामाचा समावेश करणे.
– ताण व्यवस्थापन : ध्यान, योगा, किंवा मानसिक तणाव कमी करण्याचे तंत्र वापरणे.
– डॉ. सुरज इंगोले, हृदयरोग तज्ज्ञ, विश्वराज हॉस्पिटल, लोणी काळभोर.
