पुणे : कोरोनानंतर आता खोस्ता-२ या विषाणूने जगभरात भीती निर्माण केली आहे. याबाबत शास्त्रज्ञांनी केलेल्या अभ्यासात धक्कादायक खुलासे समोर येत आहेत. खोस्ता-2 मध्ये काही त्रासदायक लक्षणे दिसून आली आहेत.
अमेरिकेतील वॉशिंग्टन स्टेट युनिव्हर्सिटीच्या संशोधकांनी 2020 च्या उत्तरार्धात रशियन वटवाघळांमध्ये हा विषाणू पहिल्यांदा शोधला. टीमने दोन नवीन विषाणू शोधले असून त्यांना खोस्ता-1 आणि खोस्ता-2 अशी नावे दिली आहेत. त्याच्या शोधात खोस्ता-1 हा मानवांसाठी जास्त धोकादायक नसल्याचे आढळून आले आहे.
शास्त्रज्ञांनी रशियन बॅटमध्ये SARS-Cov-2 सारखा नवीन विषाणू शोधून काढला आहे, जो मानवांना संक्रमित करू शकतो आणि सध्या उपलब्ध लस त्याला रोखण्यासाठी प्रभावी नसेल. PLOS Pathagons या जर्नलमध्ये गुरुवारी प्रकाशित झालेल्या एका शोधनिबंधात, वॉशिंग्टन स्टेट युनिव्हर्सिटीच्या संशोधकांनी सांगितले की, ‘खोस्टा-2’ (Khosta-2 Virus) म्हणून ओळखला जाणारा हा विषाणू सेर्बेकोव्हायरस नावाच्या कोरोनाव्हायरसच्या उप-श्रेणीचा आहे. हा SARS-CoV-2 चा एक प्रकार आहे.
संशोधकांचे म्हणणे आहे की, आगामी काळात कोविड सारख्या साथीच्या रोगांपासून मानवांचे संरक्षण करण्यासाठी सरबेकोव्हायरस विरूद्ध सार्वत्रिक लस विकसित करण्याची गरज आहे. सरबेकोव्हायरस हा एक श्वसन विषाणू आहे, जो बर्याचदा पुनर्संयोजन प्रक्रियेतून जातो. कॉम्बिनेशन ही विषाणूजन्य स्ट्रेनची नवीन स्ट्रेन तयार करण्याची प्रक्रिया आहे.
प्रारंभी असे दिसून आले की हा विषाणू मानवांसाठी धोकादायक नाही. पण जेव्हा त्यांनी अधिक बारकाईने पाहिले तेव्हा त्यांना ‘विषाणूमध्ये मानवी पेशींना संक्रमित करण्याची क्षमता असल्याचे पाहून आश्चर्य वाटले’. खोस्ता-2 हे मोनोक्लोनल अँटीबॉडी आणि सीरम या दोन्हींना प्रतिरोधक असल्याचेही संघाला आढळून आले. या विषाणूवर SARS-Cov-2 ची लस वापरली गेली.
अलिकडच्या वर्षांत, शेकडो सरबेकोव्हायरस सापडले आहेत, विशेषत: आशियातील वटवाघळांमध्ये. परंतु यापैकी बहुतेक मानवी पेशींना संक्रमित करू शकत नाहीत. डब्ल्यूएसयू विषाणूशास्त्रज्ञ लेटको यांनी सांगितले की, ‘आमच्या संशोधनातून पुढे असे दिसून आले आहे की हा सरबेकोव्हायरस आशियाबाहेरील वन्यप्राण्यांमध्ये वाढत आहे, अगदी पश्चिम रशियासारख्या ठिकाणी जेथे खोस्टा-2 विषाणू आढळला होता. तेथेही त्याची उपस्थिती आढळून आली आहे. यामुळे जगभरातील लोकांच्या आरोग्याला आणि SARS-CoV-2 विरुद्ध सुरू असलेल्या लस मोहिमांना धोका निर्माण झाला आहे.
