पुणे : किडनीचे आरोग्य राखणे म्हणजेच संपूर्ण आरोग्याची काळजी घेणे. आपल्या शरीरातील विषारी पदार्थ फिल्टर करण्याची महत्त्वाची जबाबदारी किडनीवर असते. परंतु जास्त प्रमाणात मीठाचे सेवन केल्याने किडनीवर अनावश्यक ताण पडतो, ज्यामुळे उच्च रक्तदाब आणि किडनीचे आजार होण्याची शक्यता वाढते. किडनीचे आरोग्य टिकवण्यासाठी आपल्या आहारातील मीठाचे प्रमाण नियंत्रित ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे.
मीठाचे सेवन कमी करण्याचे फायदे
1. रक्तदाब नियंत्रणात राहतो
जास्त प्रमाणात मीठाचे सेवन केल्याने रक्तदाब वाढतो, कारण सोडियम शरीरात पाणी साठवण्याचे काम करतो. रक्तदाब वाढल्याने किडनीवर ताण येतो, त्यामुळे किडनीचे कार्य बिघडू शकते. मीठाचे प्रमाण कमी ठेवल्याने रक्तदाब नियंत्रणात राहतो.
2. किडनीच्या कार्यक्षमतेत वाढ
किडनीला शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर काढण्यासाठी जास्त मेहनत करावी लागते. मीठ कमी केल्याने किडनीला फिल्टरिंगची प्रक्रिया अधिक सोप्या पद्धतीने करता येते, ज्यामुळे किडनीची कार्यक्षमता वाढते.
3. किडनीचे आजार कमी होण्याची शक्यता
उच्च रक्तदाबामुळे आणि जास्त मीठामुळे किडनीला हानी पोहोचते. वेळोवेळी जास्त मीठ घेतल्यास किडनीच्या नलिकांना नुकसान होऊ शकते. मीठाचे प्रमाण कमी ठेवून किडनीचे आजार होण्याचा धोका कमी करता येतो.
4. शरीरातील पाणी संतुलन राखणे
सोडियम शरीरात पाण्याचे प्रमाण नियंत्रित करतो. जास्त मीठ घेतल्यास शरीरात पाणी जमा होते, ज्यामुळे सूज आणि इतर समस्या निर्माण होऊ शकतात. मीठ कमी केल्याने शरीरातील पाण्याचे प्रमाण संतुलित राहते.
मीठाचे सेवन कमी करण्यासाठी सोपे उपाय
1. प्रक्रियायुक्त खाद्यपदार्थ कमी करा
डब्बाबंद, सॅशे पदार्थ, प्रक्रिया केलेले खाद्यपदार्थांमध्ये मोठ्या प्रमाणात मीठ असते. जसे की चिप्स, नूडल्स, वेफर्स, पिझ्झा आणि फास्ट फूड. यांचे सेवन कमी केल्यास मीठाचे प्रमाण आपोआप कमी होईल.
2. ताज्या अन्नाचे सेवन करा
ताज्या फळे, भाज्या आणि घरात तयार केलेले पदार्थ यामध्ये कमी सोडियम असते, त्यामुळे किडनीसाठी हे अधिक चांगले ठरते.
3. मीठाचा पर्याय वापरा
अन्नाला चव आणण्यासाठी हर्ब्स, मसाले आणि लिंबू यांचा वापर करू शकतो. यामुळे जेवणाला चव येते आणि मीठाचे प्रमाण कमी होते.
4. अन्नातील मीठाचे प्रमाण तपासा
जेवणात मीठ किती घातले आहे, याकडे लक्ष द्या. तसेच, बाजारातून खरेदी केलेल्या अन्नपदार्थांच्या पॅकेजवर सोडियमचे प्रमाण तपासा.
5. रेस्टॉरंटचे अन्न कमी खा
बाहेरचे अन्न घेताना त्यात मीठाचे प्रमाण जास्त असते. घरी अन्न बनवल्याने आपण मीठाचे प्रमाण आपल्या ताब्यात ठेवू शकतो.
निष्कर्ष
किडनीच्या आरोग्यासाठी मीठाचे प्रमाण कमी करणे हे एक साधे, पण अत्यंत महत्त्वाचे पाऊल आहे. नियमितपणे मीठाचे प्रमाण कमी ठेवल्यास किडनीवरचा ताण कमी होतो, रक्तदाब नियंत्रणात राहतो, आणि संपूर्ण शरीराचे आरोग्य सुधारते. आपल्या आहारात केलेले छोटेसे बदल आपल्याला दीर्घकाळ निरोगी ठेवू शकतात.
डॉ. महेश रोकडे (किडनी विकार तज्ज्ञ, विश्वराज हॉस्पिटल लोणी काळभोर)
